Tri decenije otkako je zapaljena sarajevska Vijećnica: Simbol grada i prkosa

Sarajevska vijećnica, kao jedan od najljepših i najreprezentativnijih objekata iz austrougarskog perioda u Bosni i Hercegovini, zapaljena je u noći sa 25. na 26. avgust 1992. godine, na samom početku opsade Sarajeva.

Nakon rata 1992-1995., obnovljena je i ponovo otvorena 2014. godine.

Sarajevska Vijećnica otvorena je 20. aprila 1896. godine i do danas predstavlja jedan od najljepših objekata izgrađenih za vrijeme austrougarske vladavine u pseudomaurskom stilu.

Prvobitno je bila zgrada tadašnje gradske uprave i gradske administracije Sarajeva. Nakon Drugog svjetskog rata, sve do 1949. godine, služila je gradskoj upravi, kao zgrada Okružnog suda Sarajeva i sjedište Bosanskohercegovačkog sabora. Nakon toga, postaje Gradska biblioteka, odnosno Nacionalna i univerzitetska biblioteka BiH.

Za vrijeme opsade Sarajeva od 1992. do 1995. godine Vijećnica je bila više puta granatirana.

U noći sa 25. na 26. avgusta 1992. godine zapaljena je s agresorskih položaja u okolini opkoljenog Sarajeva, a u požaru je nestao Katalog Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine, oko 90 posto knjižnog fonda i dokumenata koji svjedoče o istoriji BiH. Procjenjuje se da je vatrena stihija odnijela oko dva miliona knjiga, koje su govorile o istoriji Bosne i Hercegovine i predstavljale nacionalno blago zemlje.

U noći, 25. na 26. avgust 1992. godine, brojni građani Sarajeva zajedno sa tadašnjim uposlenicima pokušavali su da spase neke od knjiga od požara, dok su bili izloženi konstantnoj snajperskoj vatri s položaja tadašnje Vojske RS-a sa okolnih brda.

Zahvaljujući snazi razumijevanja i solidarnosti prijatelja i partnera, Vijećnica je obnovljena i svečano otvorena 9. maja 2014. godine, na Dan Evrope i Dan pobjede nad fašizmom. Ponovo se uzdigla još prkosnija i još ljepša.

Njena poslijeratna obnova trajala je 18 godina, da bi se ovaj svjetski simbol susreta civilizacija vinuo iz pepela, prkosno uspravio, u svom autentičnom raskošnom izdanju. To je bila i pobjeda grada Sarajeva i države Bosne i Hercegovine.

Svi dijelovi Vijećnice rekonstruisani su na osnovu dokumenata i fotografija stare Vijećnice pronađenih u Kaptolskom arhivu u Zagrebu, pa su u prostoriji Gradskog vijeća danas drvene klupe i govornica, a svi ornamenti na zidovima i plafonu su autentični i ručno oslikavani.

Mnoge stvari unutar ove ljepotice su specifične. Rubovi zidova zlatne boje zapravo su zaista zlatni. Rađeni posebnom tehnikom, premazivani su listićima zlata potopljenim u boju, posebnim kistom od kamilje dlake.

Smještena nedaleko od Baščaršije, na Mustaj-pašinom mejdanu, Vijećnica, iako je sve u njoj novo, i danas odiše periodom u kojem je napravljena.

U njoj se sada čuvaju knjige i rukopisi od iznimne vrijednosti i rariteti te predstavlja multimedijalni centar kulture, umjetnosti i privrede Grada Sarajeva i države BiH, u kojem se održavaju koncerti, književne večeri, izložbe, prezentacije, konferencije, kongresi, simpoziji, prijemi, obilježavanje godišnjica, vjenčanja.

Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH 2006. godine proglasila je Vijećnicu nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.